MỤN TRỨNG CÁ: NGUYÊN NHÂN, TRIỆU CHỨNG VÀ NGUY CƠ CẦN PHẢI BIẾT

Mụn trứng cá là vấn đề da liễu rất phổ biến. Không chỉ gây khó chịu mà mụn trứng cá còn gây ảnh hưởng nhiều đến thẩm mỹ, khiến người bệnh mất tự tin trong giao tiếp. Điều trị mụn trứng cá cần đúng phương pháp và kiên trì thực hiện mới mang lại hiệu quả. Những thông tin dưới đây sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn mụn trứng cá là gì và một số phương pháp điều trị mụn.

Mụn trứng cá là gì?

Mụn trứng cá là dạng bệnh nang lông tuyến bã, với các tổn thương da do sự tăng tiết chất bã nhờn, đọng lại ở các lỗ chân lông, kèm theo hiện tượng viêm nhiễm ở nang lông tuyến bã. Bệnh gặp ở mọi lứa tuổi, đặc biệt là mụn trứng cá tuổi dậy thì, hay người có cơ địa da dầu.

Nếu không điều trị đúng và không tuân thủ điều trị, bệnh nặng nề hơn, để lại di chứng khó chữa, khiến người bệnh rơi vào trạng thái mặc cảm, tự ti trong giao tiếp, giảm hiệu quả công việc.

Trong mọi trường hợp, mụn trứng cá cần được điều trị sớm, đúng và đủ tại các cơ sở y tế để làm giảm mức độ nghiêm trọng, ức chế bệnh hoàn toàn. Từ đó, ngăn ngừa và giảm sự mất thẩm mỹ do sẹo mụn gây ra.

Nguyên nhân gây mụn trứng cá

Hiện nay đã có nhiều thông tin nói về nguyên nhân gâybệnh trứng cá theo các cách nhìn nhận và quan điểm khác nhau về tình trạng này của da. Ở một khía cạnh tổng quát hơn, nguyên nhân gây ra mụn trứng cá được thể hiện chi tiết sau đây:

1 Testosterone

Mụn trứng cá ở tuổi thiếu niên được cho là bởi mức độ gia tăng của một loại hormone gọi làtestosterone, xảy ra trong giai đoạn tuổi dậy thì. Hormon này đóng vai trò quan trọng trong việc kích thích sự tăng trưởng và phát triển của dương vật và tinh hoàn ở bé trai, và duy trì sức mạnh cơ bắp và xương ở bé gái.

Các tuyến bã nhờn đặc biệt nhạy cảm với hormone này. Nhiều chuyên gia cho rằng mức testosterone tăng lên khiến các tuyến sản xuất nhiều bã nhờn hơn so với bình thường, điều này tạo điều kiện cho các tế bào da chết và vi khuẩn tích tụ trong lỗ chân lông góp phần vào sự phát triển của mụn trên da.

2. Mụn trứng cá trong gia đình

Mụn trứng cá có thể xuất hiện ở những người trong cùng một gia đình. Nếu cha mẹ bị mụn trứng cá, có khả năng con của họ cũng sẽ phát triển nó.

Một nghiên cứu đã phát hiện ra rằng nếu cả cha mẹ bạn đều bị mụn trứng cá, con có nhiều khả năng bị mụn trứng cá nghiêm trọng hơn.

3. Mụn trứng cá ở phụ nữ

Phụ nữ có nhiều khả năng bị mụn trứng cá ở tuổi trưởng thành cao hơn so với nam giới. Người ta nghĩ rằng nhiều trường hợp mụn trứng cá ở người trưởng thành là do sự thay đổi nồng độ hormone ở nhiều phụ nữ có vào những thời điểm nhất định. Những thời gian này bao gồm:

• Chu kỳ kinh nguyệt – một số phụ nữ bị nổi mụn ngay trước thời kỳ của họ
• Mang thai – nhiều phụ nữ có triệu chứng mụn trứng cá vào thời điểm này, thường là trong 3 tháng đầu của thai kỳ
• Hội chứng buồng trứng đa nang – một tình trạng phổ biến có thể gây ra mụn trứng cá, tăng cân và hình thành các nang nhỏ bên trong buồng trứng.

4. Một số yếu tố phát triển mụn trứng cá khác

Một số yếu tố khác gây ra tình trạng mụn trứng cá bao gồm:

• Một số mỹ phẩm – điều này ít phổ biến hơn vì hầu hết các sản phẩm hiện đã được thử nghiệm.
• Một số loại thuốc – chẳng hạn như thuốc steroid, lithium (được sử dụng để điều trị trầm cảm) và một số loại thuốc dùng để điều trị bệnh động kinh.
• Thường xuyên mặc đồ bó lên vùng da bị ảnh hưởng.
• Hút thuốc – có thể góp phần gây ra mụn trứng cá ở người lớn tuổi.
• Căng thẳng – Căng thẳng không gây ra mụn trứng cá, nhưng nếu khi đã bị mụn trứng cá, nó có thể gây ra tình trạng căng thẳng.

Triệu chứng hình thành của mụn trứng cá :

1. Mụn trắng nhỏ: Mụn trứng cá thường xuất hiện dưới dạng những đốm mụn nhỏ màu trắng, thường có kích thước nhỏ như đầu đinh.
2. Tắc nghẽn lỗ chân lông: Mụn trứng cá được hình thành khi lỗ chân lông bị tắc đóng bằng dầu bã nhờn, tế bào chết và bụi bẩn.
3. Sưng và đỏ: Vùng da xung quanh mụn thường bị sưng và có màu đỏ do viêm nhiễm và phản ứng của cơ thể.
4. Viêm và mủ: Mụn trứng cá có thể trở nên viêm nhiễm và hình thành mủ, khiến chúng trở nên đỏ và cứng.
5. Mụn viêm to: Trong một số trường hợp nghiêm trọng, mụn trứng cá có thể phát triển thành mụn viêm to, gây đau và không thoải mái.
6. Sưng nước: Có thể xuất hiện sự sưng nước xung quanh mụn trứng cá, tạo ra một mụn nước màu trắng trong suốt.
7. Cảm giác ngứa và khó chịu: Mụn trứng cá có thể gây cảm giác ngứa và khó chịu, khiến người bệnh cảm thấy không thoải mái.
8. Mụn nổi lên liên tục: Mụn trứng cá có thể xuất hiện và biến mất liên tục, đặc biệt trong những giai đoạn gia đình, tăng trưởng, hoặc trong tình trạng hormone không ổn định.

Điều trị ra mụn trứng cá như thế nào ?

chăm sóc da hàng ngày :

• Rửa mặt đúng cách: Sử dụng sữa rửa mặt nhẹ, không gây kích ứng, và rửa mặt hai lần mỗi ngày để làm sạch da. Tránh dùng sữa rửa mặt chứa hạt mài mòn hoặc các thành phần có thể làm tổn thương da.
• Sử dụng sản phẩm chăm sóc da không gây tắc nghẽn: Chọn các sản phẩm không chứa dầu, không gây tắc nghẽn lỗ chân lông, và không gây kích ứng da.
• Dùng kem chống nắng: Sử dụng kem chống nắng hàng ngày để bảo vệ da khỏi tác động của ánh nắng mặt trời

Mức độ nhẹ

Người bệnh có thể sử dụng các loại kem, sữa rửa mặt hoặc thuốc điều trị tại chỗ không kê đơn để trị mụn. Những thành phần phổ biến có trong kem và gel trị mụn bao gồm:

• Benzoyl peroxide: giúp làm khô mụn, ngăn mụn mới hình thành và tiêu diệt vi khuẩn gây mụn.
• Axit salicylic: giúp tẩy tế bào chết trên da, ngăn ngừa lỗ chân lông bị tắc nghẽn do vi khuẩn gây mụn.

Mức độ vừa

Nếu sau vài tuần điều trị mụn không kê đơn mà triệu chứng vẫn không hết, người bệnh nên đi khám bác sĩ da liễu. Bác sĩ có thể kê đơn các loại thuốc giúp giảm triệu chứng và ngăn ngừa sẹo.

Nếu bị mụn trứng cá ở mức vừa phải, bác sĩ da liễu có thể khuyên bạn nên dùng:

• Benzoyl peroxide (liều dùng theo toa)
• Thuốc kháng sinh (như erythromycin hoặc clindamycin)
• Retinoids (như retinol)

Trong một số trường hợp, bác sĩ có thể đề xuất một loại thuốc kháng sinh uống hoặc thuốc ngừa thai nội tiết tố để giúp kiểm soát mụn trứng cá.

Thông thường, người bệnh sử dụng thuốc kháng sinh trong thời gian ngắn, vì vậy cơ thể không hình thành sức đề kháng và cơ thể dễ bị nhiễm trùng.

Mức độ nặng

Nếu các biện pháp tự chăm sóc kéo dài không làm sạch mụn hoặc tình trạng mụn diễn biến nghiêm trọng, hãy đến gặp bác sĩ da liễu để tìm phác đồ phù hợp cho từng cá thể riêng biệt.

• Ở người lớn tuổi, sự khởi phát đột ngột của mụn trứng cá nặng có thể báo hiệu một bệnh lý có từ trước cần được điều trị.
• Cơ quan Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm (FDA) cảnh báo rằng một số loại kem dưỡng da, sữa rửa mặt trị mụn không kê đơn có thể gây ra phản ứng nghiêm trọng. Dù những phản ứng này khá hiếm nhưng nên chú ý đến tình trạng mẩn đỏ, kích ứng hoặc ngứa ngáy xảy ra ở những vùng đã dùng thuốc hoặc kem dưỡng.
• Ngoài ra, nếu gặp phải những biểu hiện như ngất xỉu; khó thở; sưng mắt, mặt, môi hoặc lưỡi; cổ họng căng cứng… sau khi sử dụng sản phẩm chăm sóc da, bạn nên tìm kiếm một sự chăm sóc y tế khẩn cấp.

Với tình trạng mụn trứng cá nặng, bác sĩ da liễu có thể đề nghị điều trị kết hợp một hoặc nhiều biện pháp sau:

• Kháng sinh uống
• Benzoyl peroxide
• Thuốc kháng sinh tại chỗ
• Retinoids tại chỗ

Bác sĩ da liễu cũng có thể đề nghị sử dụng thuốc kiểm soát nội tiết hoặc isotretinoin uống hay còn gọi là Accutane. Đây là một loại vitamin A được sử dụng trong điều trị mụn trứng cá mức độ nặng. Thuốc có thể gây ra các tác dụng phụ nghiêm trọng. Do đó, bác sĩ chỉ kê đơn khi các phương pháp điều trị khác không hiệu quả.